Po Kiełpińcu krążyły kartki z informacją w sprawie ośrodka MOW, ponieważ nikt z władz nie kwapił się by wcześniej uświadomić mieszkańców co do korzyści i zagrożeń wynikających z utworzenia tutaj takiego ośrodka. Wszystko przebiegło w tajemnicy przed większością, a ci którzy
chcieli informacji udzielić zostali opisani jako spiskowcy na stronie Borysa. Nikt nie czuje się jakoś specjalnie tym dotknięty ale te osoby nie mają poczucia obowiązku zgłaszania się do nikogo z nazwiskiem i ogłaszanie tego całemu światu on line. Natomiast troskę o bezpieczeństwo przejawiają wszyscy którzy temat znają. Są to głównie osoby, które miały do czynienia z osobami z takich ośrodków i które mieszkały w okolicach takich instytucji. Jak się nie trudno domyślić są to głównie ci przyjezdni. Nie oznacza to jednak że miejscowym wszystko jedno i los wsi jest nam tutejszym obojętny… przedstawiam wam treść drugiej części tego pisma, gdzie dokładnie można
przeczytać co i jak. Nie są to niestety konkrety od gminy czy samych właścicieli przyszłego ośrodka a informacje od ludzi z Kiełpińca i nie tylko.
Oto treść:
” W budynku szkoły ma powstać młodzieżowy ośrodek wychowawczy (dalej: MOW) dla 40 dziewcząt w wieku 13-18 lat. Niektóre osoby mogą przebywać w MOW do ukończenia 21 lat. Umowa z gminą ma być zawarta na 10 lat, z możliwością dalszego jej przedłużenia.
CO TO JEST MŁODZIEŻOWY OŚRODEK WYCHOWAWCZY?
Jest to placówka resocjalizacyjna, przeznaczona wyłącznie dla osób zdemoralizowanych
i mających konflikt z prawem. Umieszczane są tam osoby, wobec których sąd orzekł
zastosowanie środka wychowawczego w postaci umieszczenia w młodzieżowym ośrodku
wychowawczym.
Osoby nieletnie ze względu na wiek (do 17 roku życia) odpowiadają przed sądem
rodzinnym, a nie przed sądem karnym, jak osoba dorosła. Sąd rodzinny nie może stosować
kar, przewidzianych w kodeksie karnym, lecz tzw. środki wychowawcze i poprawcze,
określone w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich (dalej: Upsn).
Sąd może zadecydować o umieszczeniu w MOW sprawcy czynu karalnego powyżej 17 a
przed ukończeniem 18 roku życia, ponieważ w takich przypadkach prawo nakazuje sądom
stosować – zamiast kar przewidzianych w prawie karnym – środki wychowawcze (np.
umieszczenie w MOW) lub poprawcze (umieszczenie w zakładzie poprawczym), jeżeli
okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za
tym przemawiają.
Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy jest placówką całodobową, czynną przez cały rok
kalendarzowy. Umieszczenie nieletniego w ośrodku wychowawczym jest orzeczeniem środka
wychowawczego, a nie pozbawieniem wolności. Dlatego MOW nie jest placówką o
charakterze izolacyjnym, czyli zamkniętym, jak zakład poprawczy czy więzienie. Nie ma tam
strażników, wysokich ogrodzeń czy krat w oknach. Podopiecznych mogą odwiedzać nie tylko
członkowie rodziny, ale także inne osoby (np. koledzy). Dyrektor MOW może ograniczyć lub
zakazać kontaktów nieletniego z osobami spoza ośrodka wyłącznie w przypadku, gdy kontakt
ten stwarzałby zagrożenie dla porządku prawnego, bezpieczeństwa ośrodka bądź może
wpłynąć niekorzystnie na przebieg toczącego się postępowania lub proces resocjalizacji
nieletniego 2. O każdej takiej decyzji dyrektor musi powiadomić sąd, który może uchylić
decyzję dyrektora.
Nie wszyscy podopieczni przebywają w MOW przez cały czas – mogą być urlopowani, a
także wychodzić na tzw. „przepustki”. Przepustek zazwyczaj udziela się na weekendy oraz
okres przerw w zajęciach szkolnych. Za zgodą wychowawców, nauczycieli lub dyrekcji
podopieczni po lekcjach mogą także wychodzić bez asysty opiekuna poza teren placówki, o
ile wystarczająco dobrze się sprawują.
Z JAKIEGO POWODU OSOBY NIELETNIE UMIESZCZANE SĄ W MOW?
Środki wychowawcze przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich (w tym umieszczenie w MOW) mogą być stosowane z powodu demoralizacji jak i popełnienia czynów karalnych, zarówno wykroczeń, jak i przestępstw 3.
Demoralizacja to stan lub proces polegający na przejawianiu przez nieletniego negatywnych zachowań w szczególności: naruszenie zasad współżycia społecznego; popełnienie czynu zabronionego; systematyczne używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia; uprawianie nierządu; włóczęgostwo; systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego; udział w grupach przestępczych.
Należy podkreślić, że do okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego nie można zaliczyć okazjonalnego, jednorazowego spożywania alkoholu przez nieletniego czy puszczenia przez niego zajęć lekcyjnych. Demoralizacja ma miejsce wówczas, gdy proces ten jest powtarzający się, ciągły, a działania prowadzone przez szkołę i rodziców nie przynoszą efektu i wszystkie kroki podjęte przez szkołę czy rodziców zostały wykorzystane.
Czynem karalnym jest każde przestępstwo, każde przestępstwo skarbowe oraz 11 wykroczeń, takich jak m.in.: zakłócanie porządku publicznego; kradzież lub przywłaszczenie cudzej rzeczy; paserstwo; umyślne niszczenie cudzej rzeczy i mienia.
Nawet w przypadku gdy nieletni popełni ciężkie przestępstwo (zbrodnię), nie zawsze jest umieszczany w zakładzie poprawczym, lecz w MOW. Bo w zakładzie poprawczym sąd może umieścić jedynie takiego nieletniego sprawcę przestępstwa, którego stopień demoralizacji jest wysoki, przemawiają za tym okoliczności i charakter czynu, zwłaszcza gdy inne środki wychowawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji nieletniego 4.
Także osoba powyżej 15 lat, która dopuściła się takich czynów jak: zabójstwo i morderstwo; umyślne ciężkie uszkodzenia ciała; zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą czy rozboje – może zostać umieszczona w MOW. Za takie czyny nieletni po 15. roku życia może odpowiadać jak dorosły przed sądem karnym, ale jedynie wówczas, jeżeli okoliczności sprawy, stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności wcześniej stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się nieskuteczne 5. Tak więc nawet za takie czyny nieletni może odpowiadać przed sądem rodzinnym, który ma do dyspozycji tylko środki wychowawcze (np. umieszczenie w MOW) lub poprawcze (umieszczenie w zakładzie poprawczym).
Także osoby, wobec których sąd orzekł umieszczenie w zakładzie poprawczym, mogą zostać umieszczone w MOW. Bo sąd może warunkowo zawiesić umieszczenie w zakładzie poprawczym na okres próby od roku do lat trzech. W okresie próby sąd stosuje środki wychowawcze, czyli (najczęściej) umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym 6.
CZY DYREKCJA MOW MOŻE DECYDOWAĆ, KTO ZOSTANIE UMIESZCZONY W OŚRODKU?
Dyrekcja MOW, w tym także niepublicznego, nie ma żadnego wpływu na to, kto zostanie umieszczony w ośrodku. Kierowanie nieletnich do MOW odbywa się za pomocą Centralnego Systemu Kierowania Nieletnich przy Ośrodku Rozwoju Edukacji (ORE) w Warszawie. Ogólnopolski system kierowania nieletnich do placówek obejmuje wszystkie, publiczne i niepubliczne młodzieżowe ośrodki wychowawcze w Polsce. Nieletniego kieruje się tam, gdzie są wolne miejsca, uwzględniając: wiek i płeć nieletniego, poziom edukacji i klasę. ORE, na podstawie dokumentacji nieletniego, wskazuje odpowiedni ośrodek. I do tego wskazanego ośrodka starosta kieruje nieletniego. Dyrektor ośrodka musi tego nieletniego przyjąć.
W żadnym wypadku ORE nie bierze pod uwagę, z jakiego powodu nieletni ma być umieszczony w MOW. Zatem nie jest możliwe, aby w jednym MOW umieszczani byli jedynie nieletni którzy popełnili „cięższe” przestępstwa, a w innym – ci, którzy popełnili „lżejsze” lub są „jedynie” zdemoralizowani. Nie jest więc możliwe, aby w Kiełpińcu (jeżeli ośrodek powstanie) umieszczone zostały wyłącznie osoby uchylające się od obowiązku szkolnego albo popełniające drobne wykroczenia.
KTO ZAMIERZA UTWORZYĆ I PROWADZIĆ OŚRODEK W KIEŁPIŃCU?
Ośrodek ma być niepubliczną placówką oświatową. Oznacza to, że będzie prowadzony nie przez podmiot publiczny (np. gminę, powiat czy samorząd województwa), lecz prywatny (spółkę, utworzoną przez panie, uczestniczące w zebraniu).
Jedna z tych pań była wcześniej dyrektorem młodzieżowego ośrodka wychowawczego w Jaworku k. Węgrowa. I zaledwie kilka miesięcy temu została z tej funkcji odwołana bez okresu wypowiedzenia. (źródło: uchwała nr 434/141/2014 Zarządu Powiatu Węgrowskiego z dnia 26 marca 2014 r. w sprawie odwołania ze stanowiska Dyrektor Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Jaworku).
Przyczyny odwołania podano w uzasadnieniu do tej uchwały, którego nie opublikowano w BIP. Jednak już sam fakt, że odwołanie nastąpiło w trakcie roku szkolnego bez wypowiedzenia, świadczy o tym, że były to przyczyny istotne. Bowiem organ prowadzący placówkę oświatową może odwołać dyrektora placówki oświatowej w czasie roku szkolnego i bez wypowiedzenia jedynie w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty 7. Kurator bardzo rzadko wydaje pozytywną opinię w takich przypadkach. Tu wydał.
Po odwołaniu dyrektora MOW w Jaworku w prasie lokalnej (Życie Siedleckie) pisano, że w ośrodku od kilkunastu miesięcy nie działo się dobrze. Miały występować nieprawidłowości, które wzbudzały niepokój. Pisano także o napiętej sytuacji i konflikcie pomiędzy pracownikami a dyrekcją. Pismo protestacyjne skierowane do zarządu powiatu (tj. organu prowadzącego placówkę) podpisało kilkunastu pracowników MOW w Jaworku, w tym 1/3 rady pedagogicznej. Pracownicy protestowali, a uczniowie uciekali. Zarząd powiatu uznał, że programu naprawczego placówka nie przeprowadzi pod kierownictwem ówczesnej dyrektor 8.
JAKIE KORZYŚCI MOŻE MIEĆ GMINA LUB MIESZKAŃCY KIEŁPIŃCA
Z DZIERŻAWY SZKOŁY I ISTNIENIA OŚRODKA?
Z tytułu dzierżawy nieruchomości gmina może uzyskać jakieś dochody, jeżeli nieruchomość zostanie wydzierżawiona odpłatnie. Prawo dopuszcza oddanie nieruchomości gminnych w nieodpłatne użyczenie – wówczas do kasy gminy nie wpłynie ani złotówka.
Z tytułu podatku od nieruchomości gmina może uzyskać symboliczne kwoty, może też nie uzyskać żadnych dochodów. Publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty (a taką jest MOW) oraz prowadzące je organy, zwolnione są z podatku od nieruchomości zajętych na działalność oświatową 9. Oznacza to, że jeśli cała nieruchomość będzie zajęta na działalność oświatową, MOW ani prowadząca go spółka nie zapłaci podatku od nieruchomości. Jeśli w MOW będą pomieszczenia nie zajęte na prowadzenie działalności oświatowej, np. administracji, wówczas od ich powierzchni będzie należny podatek.
Ośrodek zatrudni kadrę nauczycielską i wychowawców, jednak tylko z przygotowaniem w zakresie resocjalizacji lub socjoterapii. Nie ma żadnych gwarancji, że będą to mieszkańcy naszej gminy.
W ośrodku będzie też zajęcie dla palacza i sprzątacza terenu wokół szkoły. Być może sprzątacz jednak nie będzie potrzebny, ponieważ w wielu ośrodkach sprzątanie terenu należy do obowiązków podopiecznych ośrodka. Ponieważ nie będzie kuchni (ma być zapewniony catering) kucharki także nie będą potrzebne. ”
Przypisy:
1 Zgodnie z art. 73 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, dalej: Upsn.
2 Zgodnie z art. 66 § 4 Upsn.
3 Zgodnie z art. 2 Upsn.
4 Zgodnie z art. 10 Upsn.
5 Zgodnie z art.10 § 2 ustawy Kodeks karny.
6 Zgodnie z art. 11 Upsn.
7 Zgodnie z art. 38 ust.1 pkt2 ustawy o systemie oświaty.
8 źródło: Życie Siedleckie (Węgrów) z dnia 31 stycznia 2014 r., z dnia 11 maja 2014 r. i 22 maja 2014 r.
9 art. 3 ust. 1 i art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych